Graag publiceren we een selectie van vragen die beleggers via Maarten Verheyen konden stellen aan Bart de Schutter, hoofdredacteur van Smartcapital. Zijn strategie bracht vorig jaar 71,4% op.
Om te beginnen waren er heel wat vragen over opties en andere afgeleide producten, goud, het financiële systeem, de dollar, de wereldeconomie, individuele aandelentips e.d.m. Een antwoord daarop zal misschien voor een andere keer zijn, want de mogelijkheid die ze beleggers boden was om een vraag te stellen over ‘winstgevend beleggen in aandelen’. Laat ons het dan ook vooral dáár over hebben. Maar veel van bovenstaande zaken worden in SMART Capital wel regelmatig besproken. Zeker aankooptips…
VRAAG 1: Hoe analyseer/bepaal je in welke aandelen je zeker NIET moet beleggen?
A: Een verstandige vraag, want de twee belangrijkste regels zijn:
1/ Verlies niet en 2/ Onthoud regel
1. Verliezen kan je op lange termijn echter niet uitsluiten, helaas. Je kunt ze wel proberen te vermijden en dat doe je met criteria die precies het tegenovergestelde zijn van de criteria waarmee je naar interessante koopjes speurt. Wij kopen in de regel geen aandelen van bedrijven:
* die duidelijk duur zijn en overgewaardeerd
* die geen of verwaarloosbare omzet boeken (met uitzondering van bepaalde holdings en investeringsmaatschappijen), want dan is er ook geen structurele winst
* die aan de lopende band beroep moeten doen op hun aandeelhouders om hun kapitaal te verhogen
* wiens management niet integer is en oneerlijk is
* veel schulden hebben en een lage rendabiliteit
* die activiteiten uitoefenen die we helemaal niet begrijpen
* continue moeten herstructureren
* een onzekere toekomst tegemoet gaan
* een zeer zwakke marktpositie hebben
* en vooral, een combinatie van al deze elementen vertonen.
VRAAG 2: Wat zijn de belangrijkste criteria op het vlak van fundamentele analyse, volgens dewelke Bart zijn aandelen selecteert? Bepaalt hij vervolgens ook via technische analyse wanneer aandelen koop- of verkoopwaardig zijn?
A: Een deel van het antwoord kunt u vinden in het antwoord op de vorige vraag. Het zijn enkele basisregels waarmee we beginnen, zijnde een begrijpbare activiteit met toekomst, goed management, graag familiale aandeelhouders, een behoorlijke rendabiliteit, ROE (rendement op eigen vermogen) en winstgroei, liefst weinig schulden, weinig concurrentie en een sterke marktpositie. Technische analyse gebruik ik weinig of niet.
VRAAG 3: Hoe bepaal je het geschikte aankoopmoment van een aandeel? Hoe kom je aan de intrinsieke waarde? Hoe bepaal je wanneer een aandeel te verkopen?
A: We hebben deze drie vragen, die door veel lezers op verschillende manieren werden gesteld, samengevoegd. Er is helaas te weinig ruimte om hier uitgebreid in detail te treden, maar het belangrijkste is inderdaad het bepalen van de intrinsieke waarde of fair value.
Wat is een aandeel waard?
Een waardebepaling is een cocktail van historische cijfers en een extrapolatie daarvan naar de toekomst. Het verdisconteren van vrije kasstromen is zo één methode.
Een lange historiek van de gemiddelde ratio’s zoals koers/winst of koers/cashflow is eveneens nuttig om te bepalen wat een faire waarde voor een aandeel is. Uiteraard moet dit getoetst worden aan de huidige situatie, daarom ook dat we liever beleggen in bedrijven waar de zaken doorheen de jaren niet constant veranderen.
Daarnaast geeft ook de balans vaak een goede indicatie van de waarde van een aandeel. Een fair value is altijd een schatting. Maar eens je dit weet, kan je van daaruit een aankooplimiet bepalen. Dat is een korting –of ook wel een veiligheidsmarge– op de fair value. Een beurskoers volgt op lange termijn de winstevolutie van een bedrijf. Dat is een eerste basis voor een rendement voor de belegger, tenminste als de winst stijgt.
Op korte termijn zijn er perioden van onder- en overwaardering. Een onderwaardering die wordt weggewerkt is eveneens een basis voor rendement. De korting die we hanteren loopt uiteen van 50% tot 15%. Het hangt o.a. af van de vooruitzichten, de kwaliteit van het bedrijf of de zekerheid die we hebben over de fair value.
Eén gulden regel is er niet, het is kwestie van individuele bedrijfsanalyse. Verkopen doen we doorgaans wanneer de koers boven de fair value stijgt en duidelijk overgewaardeerd geraakt. De termijn waarop dat gebeurt, is niet vooraf vast te leggen. Indien het verhaal verkeerd dreigt af te lopen, durven we ook sneller verkopen.
VRAAG 4: Wat is het belangrijkste criterium bij de bepaling van het winstpotentieel van een aandeel?
A: Het verschil tussen de beurskoers en de intrinsieke waarde of fair value van het aandeel. Hoe meer het aandeel onder diens intrinsieke waarde staat, hoe hoger het winstpotentieel.
VRAAG 5: Uiteraard zijn de behaalde successen fraai. Je zal zeker ook wel eens een verkeerde inschatting hebben gemaakt. Hoe ziet je top 5 van missers er uit en welke lering kon je er uit trekken?
A: Je hebt pientere lezers van je nieuwsbrief, Maarten, want ik ben zelf ook geneigd om naar mensen hun fouten te vragen. Het is beter –en op de beurs goedkoper– om van andermans fouten te leren. De vraagsteller heeft gelijk. Het is trouwens onmogelijk om enkel maar winsten te boeken en correcte inschattingen te maken, ondanks je daar uiteraard naar streeft. De namen van de bedrijven doen er niet zo toe, de lessen zijn belangrijker, zodat we dezelfde fouten niet bij andere bedrijven herhalen.
Een fout die je niet mag maken, is uitsluitend focussen op cijfers, zoals verwachte groeivoeten, rendabiliteit, dividenden, enzovoort. Ze zijn allemaal wel belangrijk, maar niet noodzakelijk in eerste instantie. Vaak is het zinvol, eigenlijk zelfs noodzakelijk, om het vanop afstand te bekijken. SNS Reaal zag er een goed gemanagede, goedkope bank-verzekeraar uit die zich toespitst op lokale markten. Die argumenten kwamen volledig te vervallen toen de marktomstandigheden in een bankencrisis ontaarden. Het had beter geweest om meer op de big picture te focussen, dan op de cijfer van het bedrijf.
Wanneer een grote aandeelhouder de kleine aandeelhouders benadeelt en er zijn eigen agenda op nahoudt, kan je het aandeel beter mijden, hoe goedkoop het ook is (Punch Graphix). Andere fout is het inzetten op het succes van een nieuwe technologie, die er niet komt. Of er te laat komt en ondertussen door concurrenten is ingehaald. Of niet het succes oplevert waar we vanuit gingen. Global Graphics is een goed voorbeeld in die zin.
Vertrouwen in de prietpraat van een management dat nooit bereikbaar is en zijn neus ophaalt voor analisten kan je ook maar beter niet doen. Rodriguez Group is daar het beste voorbeeld van.
En tenslotte vertrouwen op de mening van iemand waarvan we dachten dat hij het goed wist, terwijl hij in werkelijkheid blijkbaar niet zag wat er op zijn thuismarkt gaande was, is een andere fout die ons tot een verlieslatende belegging in Delta Financial leidde.
VRAAG 6: Wat is het belangrijkste criterium om van een bedrijf aandelen te kopen? De branche? Het rendement en de solvabiliteit? De kwaliteit van het management en het personeel? De plaats waar een bedrijf zich bevindt op zijn levensloopcyclus?
A: Eigenlijk geen van de vier. Het belangrijkste criterium is de waardering. Het heeft geen enkele zin om een schitterend bedrijf te kopen, dat op alle vlakken uitmuntend scoort, maar op de beurs zwaar is overgewaardeerd. De bovenstaande criteria zijn wel zinvol om een bedrijf te selecteren en alle vier zijn ze belangrijk.
Eén element de doorslag laten geven bij elke selectie zou ik niet doen. Wellicht is de branche wel een criterium dat een bedrijf kan uitsluiten, in het geval je met de branche helemaal niet vertrouwd bent en/of ze onderhevig is aan constante veranderingen. Ik denk hierbij aan biotechnologie of technologie.
VRAAG 7: Wat zijn je bronnen die leidden tot dergelijke winsten? Ik zou graag jouw informatiebronnen willen weten. Ik vind het erg lastig goede recente info (cijfers) van bedrijven te achterhalen om op basis hiervan een onderbouwde analyse te maken. Waar haal jij de gegevens vandaan om de bedrijven goed te analyseren?
A: Er waren verschillende vragen in die zin. Het belangrijkste is om te weten dat we geen speciale informatiebronnen hebben die anderen niet hebben. Een (in)direct contact met mensen van een management laat soms wat extra informatie opborrelen, maar zelden doorslaggevende informatie.
Neen, onze bronnen zijn: alles wat voor iedereen toegankelijk is. Het is daarbij niet de bron die allesbepalend is, maar de interpretatie die je aan de informatie geeft. De beste bron voor cijfers zijn altijd de kwartaal- of jaarverslagen van het bedrijf zelf. Daaruit haal je de meeste en correcte info.
VRAAG 8: Welke 10 aandelen zou u voor de kleine belegger nu aanbevelen, rekening houdend dat hij over 3 jaar zijn centen nodig heeft?
A: Beleggen in aandelen doe je niet voor de komende drie jaar. Daarvoor moet je minstens (!) een tijdspanne hebben van tien jaar, waarbinnen je de centen zeker niet nodig hebt.
VRAAG 9: Wanneer je in winstgevende aandelen belegt, hoeveel tijd geef je deze aandelen dan? 1 jaar, 5 jaar, 10 jaar?
A: Veel vraagstellers stoppen alles qua timing in vakjes. Het resultaat van je beleggingen valt echter niet te timen. Het kan even duren vooraleer een aandeel dat je kocht gaat stijgen. En je weet niet op voorhand hoelang je het precies in portefeuille zult houden. Dat hangt om te beginnen af van de waardering.
Gaan we op een heel korte tijd van een onterechte onderwaardering naar een onterechte overwaardering, dan heeft het geen zin het aandeel nog langer bij te houden. Zeker niet wanneer er elders alternatieven zijn. Zolang een bedrijf erop vooruitgaat en de aandelen niet overgewaardeerd zijn, heeft het ook geen zin om te verkopen. Wij stellen wel meestal voor om een aandeel drie à vier jaar de tijd te geven.
VRAAG 10: Ik wil een actief belegger worden en ben niet van plan om aandelen te kopen en die tien jaar in portefeuille te houden, maar wel om regelmatig het geweer van schouder te veranderen. Wat is de beste te volgen strategie om mijn spaargeld beter te laten renderen?
A: M.i. is dat om net niet regelmatig het geweer van schouder te veranderen. Akkoord dat je niet continue in dezelfde aandelen moet blijven zitten, de wereld verandert steeds sneller waardoor bijsturen nodig is. Daarin hebt u gelijk, maar ik verwijs eveneens naar het antwoord op vraag 18.
VRAAG 11: What next?
A: Deze vraagsteller vat zijn vraag het kortste samen, maar er waren heel wat vragen die peilen naar mijn mening voor de (nabije) toekomst. Het getuigt van gezond verstand om zich af te vragen of zo’n goede resultaten meteen zullen worden herhaald. Eerlijkheidshalve moet ik daarop negatief antwoorden als het over de eerstvolgende jaren gaat. We hebben echter wel van de uitzonderlijk lage koersen gebruik gemaakt om volop aandelen te kopen en dat zullen we bij een volgende gelegenheid opnieuw trachten te doen. Maar helaas kan je niet verwachten dat we van dergelijke opportuniteiten elk jaar zullen kunnen profiteren.
Om concreter op de vraag te antwoorden, zijn we de laatste maanden inderdaad een pak voorzichtiger geworden. Eenvoudigweg omdat de onderwaarderingen met stijgende koersen stelselmatig zijn afgebrokkeld. Daardoor daalt het aantal koopwaardige aandelen automatisch. Ik heb er echter niet de minste twijfel over dat in de loop van de komende jaren opnieuw aantrekkelijke opportuniteiten zullen opduiken.
VRAAG 12: Hoeveel procent garantie kan Bart geven op een investering van 15.000 euro. Ik weet wel dat er bij beleggen geen garanties gegeven worden, maar toch?
A: Het antwoord geeft u zelf in het tweede deel van uw vraag. Zouden we toch garanties geven, maken we ons totaal ongeloofwaardig.
VRAAG 13: U adviseert meestal aandelen van bedrijven die ergens in een ver land actief zijn en hier totaal onbekend. Hoe kunt u –en dus ook ikzelf– weten wat het onderliggend bedrijf van het aangeprezen aandeel precies doet en soms 'uitspookt'?
A: Een vraag van iemand die duidelijk (nog?) geen abonnee is. Wij adviseren bijna uitsluitend aandelen van bedrijven dicht bij huis, vooral uit België, Nederland en Frankrijk. Dat is onze manier om bijvoorbeeld in groeilanden te beleggen. Niet rechtstreeks, maar via bekende bedrijven van bij ons waarover we ons goed kunnen informeren.
VRAAG 14: Ik ben persoonlijk een fan van zonne-energie en van nanotechnologie. Wat is jouw mening en mogelijkheden?
A: Als belegger moet je in de eerste plaats fan zijn van aandelen die onterecht ondergewaardeerd zijn en zodoende uitzicht bieden op een positief rendement. Het is volgens mij één van de grote fouten die veel beleggers maken. Ze gaan op zoek naar hype of toekomstgerichte sectoren die tot de verbeelding spreken. Bedrijven die de toekomst zouden kunnen veranderen. Daar is het voor Value Investors niet om te doen. Zo’n bedrijven zijn in een vroeg stadium vaak zeer risicovol. Het uitzicht op een gigantische return is aanwezig, dat zal ik niet ontkennen. Het risico op een compleet fiasco helaas ook.
Wij boeken m.a.w. veel liever 100% winst door in een bedrijf te investeren dat bij manier van spreken met modder en zand zeult en dit al vele jaren rendabel doet, dan met de allernieuwste technologie 90% te verliezen omdat de markt er nog niet klaar voor was en het bedrijf zonder geld kwam te zitten.
VRAAG 15: Welke sector heeft het meeste potentieel in 2010?
A: Het is raadzaam om thematisch te denken en er zijn interessante en minder interessante sectoren. Tussen haakjes, er waren verschillende vragen die op 2010 focussen. Ik vind dat je ook verder in de toekomst moet durven kijken. Een goed bedrijf is er één dat over 10, 20 jaar nog altijd een goed bedrijf is.
We hebben in het voorjaar een volledige reeks aan interessante topics/sectoren gewijd. Dat waren ICT, demografie, groeilanden, infrastructuurwerken en/of economisch herstel, grondstoffen, milieu, energie en landbouw & voeding. Nagenoeg allemaal zijn het topics voor de (zeer) lange termijn. Het spreekt voor zich dat een juiste keuze van een aandeel doorslaggevend blijft om rendabel in een bepaalde sector te beleggen.
VRAAG 16: Hoe kan een aandeel als Renault zo stijgen terwijl de auto-industrie geen winst maakt en het afgelopen jaar veel staatssteun heeft gekregen?
A: Ook deze vraag sluit goed aan bij vraag 14. Het antwoord is omdat het aandeel zo zwaar was ondergewaardeerd, dat die situatie volledig onterecht was. Renault zal in 2009 geld verdienen met zijn activiteiten en een positieve vrije cashflow genereren. Ook in slechte sectoren kan je als Value Investor geld verdienen door te focussen op waardering.
VRAAG 17: Hoe weet je nu precies waar je het beste in kan beleggen en hoeveel uur per week kost je dat?
A: Dat weet je door veel studiewerk te doen. Veel lezen, veel denken en veel rekenen. Niet door een hele dag naar de beurskoersen te turen. Hoeveel tijd je dat kost is iets moeilijker te bepalen. Maar het meest zinvolle antwoord is dat de meeste particuliere beleggers er te weinig tijd aan spenderen en denken/hopen dat het allemaal wel vanzelf zal gaan. Niets is minder waar, beleggen is een werkwoord. Er een bepaalde tijd opplakken zou een fout antwoord zijn, want het zou de indruk kunnen geven dat binnen die tijd de klus dan geklaard is.
VRAAG 18: Het is natuurlijk heel mooi dat je een jaar lang de beste bent geweest. Alleen schuilt er nu het gevaar dat de methode waarom jij de beste was (bent) nu is opgebrand. Ben je daar niet bang voor? Hoe denk je dat je ook in de toekomst succesvol kan blijven (zijn)? Waarom werkte jouw methode wel en van de anderen niet? Nam jij meer risico?
A: Je kan twee zaken doen om succesvol te zijn en te blijven.
1/ Je houdt je altijd aan precies dezelfde werkwijze. Zo kan je in een bepaalde discipline steeds beter worden. Nadeel is dat je methode niet altijd zal werken. Soms hebben beleggers gewoon geen interesse in een categorie aandelen die je hebt geselecteerd. De dotcom-periode is daarvan een goed voorbeeld.
2/ Je tracht constant beter te presteren door regelmatig van werkwijze te veranderen. Dat is echter niet zonder risico en je zal wel eens op de verkeerde moment switchen. Wie eerst advocaat wordt, daarna arts en vervolgens architect zal wellicht niet in al die disciplines uitblinken.
Dus, om de vragen concreet te beantwoorden: ik blijf vasthouden aan dezelfde werkwijze, Value Investing. Die heeft haar deugdelijkheid al gedurende decennia bewezen. Maar soms zal de methode tijdelijk minder goed werken. Dat is geen reden om ze niet trouw te blijven.
Wat risico betreft, is het belangrijk om te trachten zo weinig mogelijk risico te lopen. Door een goede kennis van de geanalyseerde bedrijven en pas te kopen bij een voldoende hoge onderwaardering, proberen we het risico net zoveel mogelijk te beperken.
VRAAG 19: Hoe weet je dat een aandeel (of de AEX) gaat stijgen? Met zulke geweldige rendementen ben ik daar dan erg benieuwd naar.
A: Eigenlijk “weten” we dat niet. Ik verklaar me nader. Wanneer je tot de conclusie bent gekomen dat een bedrijf voldoende interessant is en kwaliteiten bevat en het aandeel op de beurs ondergewaardeerd staat, betekent dat niet dat het dan meteen gaat stijgen. Als je bovendien alleen maar aandelen gaat kopen omdat je verwacht dat ze gaan stijgen, zou je kunnen afwijken van de basisstrategie om te beleggen in ondergewaardeerde aandelen. Je wordt dan al gauw een momentumbelegger.
En ook dure aandelen kunnen nog wel verder stijgen, maar het wordt veel moeilijker om dan niet te laat te kopen of om tijdig weer uit te stappen. We kopen dus onterecht ondergewaardeerde aandelen in de wetenschap dat de markt die onderwaardering vroeg of laat zal wegwerken, met een stijgende koers tot gevolg. Dat kan na enkele dagen zijn, maar er kunnen ook weken, maanden of zelfs kwartalen over gaan. Geduld is dus van belang.
VRAAG 20: Moet daar niet zolang over nadenken. Laten we het simpel houden: welke aandelen moet ik daarvoor dan aankopen? Simpele vraag, dus ik verwacht een simpel maar even duidelijk antwoord.
A: Het simpele en duidelijke antwoord vindt u wekelijks in SMART Capital. Ik wil er toch graag aan toevoegen dat beleggen op zich eigenlijk niet “simpel” is. Uit een aantal bovenstaande antwoorden zal ondertussen wel zijn gebleken waarom.
VRAAG 21: Op welke stand ziet u de AEX op 30 juni 2010?
A: Dit is de gemakkelijkste vraag en eentje om mee af te sluiten. Antwoord: geen flauw idee. Er is niemand die het weet. Wij hebben geen glazen bol die dit soort zaken keer op keer correct voorspelt. Bovendien beleggen we in individuele bedrijven, niet in een index.
--------
Bart De Schutter is hoofdredacteur van SMART Capital en zette in de afgelopen 12 maanden een ongelooflijke prestatie neer. Hij adviseerde maar liefst 40 aankoopkandidaten en deze stegen gemiddeld 71,4% in waarde.
Indien je 3.000 euro had belegd in elk aankoopidee dat SMART Capital je presenteerde, dan kijk je vandaag terug op een winst van 85.735 euro. Dat is twee of drie keer meer dan hetgeen de meeste mensen in één jaar verdienen! En ik heb het hier wel degelijk over gemiddelde winsten.
Misschien had je geluk en kocht je enkel aandelen van onze beste tips? Dan realiseerde je 405% winst met Nyrstar ... 143% met BinckBank ... 131% met Renault ... 124% met CFE ... en 208% met Yamana Gold!
Indien ook jij graag 60 dagen wil kennismaken met hetgeen SMART Capital je te bieden heeft, laat dan hier even je gegevens achter.
Laatste reacties